Otwórz duży obraz w nowej karcie »
1. Tuleja łożyska pokrywy. 2. Podkładka regulacyjna luzu osiowego. 3. Pierścień ograniczający bieg koła zębatego. 4. Pierścień koła zamachowego. 5. Wolnobieg z półpierścieniem oporowym. 6. Tuleja piasty wolnobiegu. 7. Pierścień zewnętrzny wolnego koła. 8. Osłona sprzęgła jednokierunkowego. 9. Oś dźwigni napędu rozrusznika. 10. Zaślepka pokrywy rozrusznika. 11. Dźwignia napędu rozrusznika. 12. Osłona rozrusznika od strony napędu. 13. Sprężyna powrotna twornika przekaźnika rozrusznika. 14. Przekaźnik kotwiczny. 15. Przedni kołnierz przekaźnika. 16. Jarzmo przekaźnika. 17. Uzwojenie przekaźnika. 18. Pręt kotwiący. 19. Rdzeń przekaźnika. 20. Kołnierz rdzenia przekaźnika. 21. Płytka kontaktowa. 22. Pokrywa przekaźnika. 23. Wtyczka wyjściowa uzwojenia przekaźnika (wtyczka «50»). 24. Śruby kontaktowe. 25. Kolekcjoner. 26. Osłona tarczy hamulcowej. 27. Wał twornika tarczy hamulcowej. 28. Tuleja łożyska. 29. Wał kotwiczny. 30. Sworzeń sprzęgający. 31. Cewka bocznikowa uzwojenia stojana. 32. Rdzeń kotwicy. 33- Biegun stojana. 34. Obudowa rozrusznika. 35. Oznaczenie kotwicy. 36. Ogranicznik skoku przekładni napędowej. 37. Dysk restrykcyjny. 38. Pierścień napędowy. 39. Piasta sprzęgła jednokierunkowego. 40. Tłok 41. Pręt prowadzący. 42. Rolka sprzęgła wyprzedzeniowego. 43. Przekładnia napędowa. 44. Bateria. 45. Generator. 46. Blokada bezpieczeństwa. 47. Stacyjka 48. Rozrusznik. 49. Szeregowa cewka uzwojenia stojana. 50. Taśma ochronna. 51. Uchwyty pędzli do pędzli ujemnych. 52. Wyjście cewki bocznikowej uzwojenia stojana. 53. Wewnętrzna płyta izolacyjna. 54. Wnioski z cewek szeregowych uzwojenia stojana. 55. Uchwyty do pędzli dodatnich. 56. Pozytywny pędzel. 57. Osłona rozrusznika od strony kolektora. 58. Sprężyna uchwytu szczotki. 59. Pędzel negatywowy.
Specyfikacja techniczna:
- Napięcie znamionowe, V - 12
- Moc znamionowa, KM - 1,77
- Kierunek rotacji (strona przekładni) - Prawidłowy
- Masa startowa, kg - 8,5
Do uruchomienia silnika używany jest rozrusznik ST-221 z elektromagnetycznym przekaźnikiem trakcji. Jest on montowany po prawej stronie silnika i jest przykręcony do obudowy sprzęgła za pomocą trzech śrub.
Rozrusznik ST-221 jest czteroszczotkowym, czterobiegunowym silnikiem prądu stałego o wzbudzeniu mieszanym i składa się z obudowy 34 z uzwojeniami wzbudzenia, napędzanego twornika, dwóch pokryw 12 i 57 oraz przekaźnika trakcyjnego.
Obudowa wykonana jest ze zwiniętej i spawanej taśmy stalowej i posiada cztery 33 stalowe słupy mocowane śrubami. Cewki uzwojenia są umieszczone na biegunach. Obudowa wraz z biegunami i uzwojeniem tworzy stojan rozrusznika. Dwie cewki uzwojenia stojana są szeregowe, a dwie są bocznikowe. Dlatego wzbudzenie rozrusznika nazywa się mieszanym. Zapewnia stosunkowo niskie prędkości biegu jałowego twornika (bez obciążenia), a to zmniejsza zużycie tulei łożyskowych i zapobiega ucieczce twornika.
Dwie cewki szeregowe są połączone ze sobą równolegle, a z uzwojeniem twornika - szeregowo. Ponieważ przepływa przez nie główny prąd, zużywany przez rozrusznik i zależny od momentu hamowania na wale twornika (im większy moment obrotowy, tym większy prąd), to uzwojenie cewki składa się z taśmy miedzianej.
Cewki bocznikowe są połączone ze sobą szeregowo, a z uzwojeniem twornika - równolegle. Przepływa przez nie stosunkowo niewielki prąd, zależny głównie od napięcia akumulatora. Wszystkie cewki stojana są owinięte bawełnianą taśmą i zaimpregnowane lakierem.
Zwora rozrusznika składa się z wałka 29, rdzenia 32 z uzwojeniem 35 i kolektora 25. Wał twornika obraca się w dwóch porowatych ceramiczno-metalowych tulejach 1 i 28. Wciśnięte w pokrywy rozrusznika i zaimpregnowane olejem. Luz osiowy wału twornika jest regulowany przez dobór podkładek 2 i powinien mieścić się w zakresie 0,07-0,7 mm. Rdzeń twornika wykonany jest z blach elektrotechnicznych o grubości 1 mm, wciśniętych w środkową część wału, która posiada podłużne radełkowanie. Rdzeń ma półzamknięte rowki, w których ułożone jest uzwojenie falowe twornika z taśmy miedzianej. W każdym rowku znajdują się dwa przewodniki uzwojenia, odizolowane od rdzenia i między sobą za pomocą tektury elektroizolacyjnej. Krawędzie uzwojenia wychodzące z rowków rdzenia są zaciśnięte bandażami, które chronią przewody uzwojenia przed zginaniem przez siłę odśrodkową przy dużych prędkościach twornika. Bandaże wykonane są z drutu miedzianego nawiniętego na tekturową wyściółkę. Niektóre rozruszniki mają bandaż tylko od strony napędu i są wykonane z włókna nylonowego. Końce uzwojenia są przylutowane do płyt kolektora 25 wciśniętych na wał.
Kolektor składa się z plastikowej podstawy wzmocnionej dwoma stalowymi pierścieniami, na których zamocowane są odizolowane od siebie miedziane płyty - lamele kolektora. Na początek plastikowa podstawa kolektora może być wyposażona w stalową tuleję piasty.
W pokrywie 57, odlanej ze stopu aluminium, przynitowane są cztery stalowe szczotkotrzymacze ze szczotkami miedziano-grafitowymi. Dwa uchwyty szczotek 55 są odizolowane od pokrywy plastikowymi płytkami - wewnętrzną 53 i zewnętrzną. Są to uchwyty do pędzli dodatnich. Łączą je wyprowadzenia 54 cewek szeregowych. Pozostałe dwa uchwyty 51 szczotek są przynitowane bezpośrednio do pokrywy 57 i dlatego są uziemione. Są to negatywne uchwyty pędzli. Jeden z tych uchwytów szczotek jest podłączony do wyjścia 52 cewek bocznikowych. Szczotki dociskane są do kolektora przez spiralne sprężyny 58.
Na przednim końcu wału twornika zainstalowany jest napęd rozrusznika, składający się z rolkowego sprzęgła jednokierunkowego i koła zębatego 43. Zadaniem sprzęgła jednokierunkowego jest przenoszenie momentu obrotowego z wałka twornika rozrusznika na koronę koła zamachowego podczas uruchamiania silnika, a po uruchomieniu odłączyć wał twornika i koło napędowe, ponieważ po uruchomieniu silnik zaczyna obracać się z dużą prędkością wał twornika i może go uszkodzić.
Sprzęgło składa się z piasty 39, pierścienia zewnętrznego 7 z rolkami 42, tłoczków 40, drążków 41, sprężyn oraz pierścienia wewnętrznego połączonego z kołem napędowym 43. Na piaście 39 sprzęgła znajduje się plastikowa tarcza centrująca ze stalowym pierścieniem napędowym 38 oraz plastikowa tarcza ograniczająca 37, dociskana sprężyną do pierścienia ustalającego na piaście. Piasta 39 ma z jednej strony wewnętrzne wypusty śrubowe i może obracając się, przemieszczać wzdłuż wypustów śrubowych wału twornika. Z drugiej strony w piastę wciskana jest impregnowana olejem wkładka ceramiczno-metalowa 6, ślizgająca się po gładkiej części wałka twornika. Pierścień zewnętrzny 7 sprzęgła jednokierunkowego mocowany jest do piasty za pomocą trzech nitów, w których osadzone są trzy rolki 42 z tłoczkami 40, sprężynami i drążkami prowadzącymi 41. Części te przed wypadnięciem zabezpiecza stalowa obudowa 8. Rowki w w których znajdują się rolki mają zmienną szerokość. Rolki są dociskane przez sprężyny do wąskiej części rowka.
Obudowa 8 mocuje również dwa półpierścienie oporowe 5, które są zawarte w pierścieniowym rowku koła zębatego 43. Koło zębate ma mosiężną tuleję z wtrąceniami grafitowymi i może poruszać się wzdłuż gładkiego końca wału twornika i obracać się na nim.
Pokrywa 12 rozrusznika od strony napędu jest żeliwna, ponieważ rozrusznik jest przymocowany kołnierzem pokrywy do obudowy sprzęgła i podlega największym obciążeniom. Przekaźnik trakcji rozrusznika jest przymocowany do pokrywy 12, która włącza rozrusznik i włącza bieg 43 w sprzęgnięciu z koroną koła zamachowego. Uzwojenie 17 nawinięte jest w dziesięciu warstwach na ramie wykonanej z mosiężnej rurki i dwóch tekturowych policzków Jeden koniec uzwojenia doprowadzony jest do wtyczki 23, która ma oznaczenie «50», a drugi koniec jest przyspawany do kołnierza 20, tj. podłączony do uziemienia.
Kołnierze stalowe 15 i 20 wraz z jarzmem 16 tworzą układ magnetyczny przekaźnika. Rdzeń 19 jest przyspawany do kołnierza 20. Na tworniku 14 przekaźnika z jednej strony nitowany jest pręt do połączenia z dźwignią 11, a z drugiej strony pręt 18 jest walcowany, przechodząc przez otwór w rdzeń i posiadające na końcu sprężynową miedzianą płytkę stykową 21. W celu polepszenia poślizgu kotew i wyeliminowania zakleszczania się kotwy 14 i pręta 18 zakłada się tuleje wykonane z tworzywa poliamidowego. Gdy przekaźnik jest włączony, płytka stykowa 21 zamyka dwa stałe styki wykonane w postaci miedzi: śruby 24, zamocowane nakrętkami na plastikowej osłonie 22. Przewody uzwojenia stojana są połączone z dolną śrubą stykową, a drut z bateria jest podłączona do górnej.
Siła pociągowa z przekaźnika jest przenoszona na napęd rozrusznika przez plastikową dźwignię 11, zamocowaną na osi 9 w pokrywie 12. Występy pierścienia napędowego 38 wchodzą w otwory widełek dźwigni.
Rozrusznik działa w następujący sposób. Po przekręceniu kluczyka w pozycję ROZRUSZNIK styki się zamykają «30» i «50» wyłącznik zapłonu i prąd zaczyna płynąć przez uzwojenie przekaźnika trakcji. Pod działaniem tego prądu generowana jest siła magnetyczna (około 10-12 kgf), cofając zworę 14 przekaźnika, aż zetknie się ona z rdzeniem 19. Jednocześnie płytka stykowa 21 zamyka styki 24. Wymiary pręta zwory 18 są dobrane tak, aby styki zamykały się jeszcze zanim zwora dotknie rdzenia, a wraz z dalszym przebiegiem twornika sprężyna płytki stykowej jest ściskana, dociskając ją mocniej do stałych styków.
Poruszając się, zwora przekaźnika przez dźwignię 11 przesuwa sprzęgło jednokierunkowe wraz z kołem zębatym. Piasta sprzęgła jednokierunkowego, obracająca się na wypustach śrubowych wału. 29 kotwicy rozrusznika, obraca również koło zębate 43, co ułatwia jego sprzęgnięcie z koroną koła zamachowego. Ponadto sfazowania na bocznych krawędziach zębów koła zębatego i pierścienia koła zamachowego, a także sprężyna buforowa przekazująca siłę z dźwigni 11 na piastę sprzęgła 39, ułatwiają włączanie przełożenia i łagodzą uderzenia koło zębate na pierścieniu koła zamachowego. Wymiary części przekaźnika i napędu są tak dobrane, że zamknięcie styków przekaźnika następuje, gdy koło zębate 43 jest tylko częściowo sprzęgnięte z koroną koła zamachowego.
Po zamknięciu styków przekaźnika prąd zaczyna płynąć przez uzwojenia stojana i twornika. W wyniku interakcji pól magnetycznych wytwarzanych przez ten prąd zwora rozrusznika zaczyna się obracać. Obrót twornika przez wypusty śrubowe jest przenoszony na piastę 39 i zewnętrzny pierścień 7 rozrusznika wolnobiegowego. Ponieważ rolki 42 sprzęgła są przesuwane sprężynami w wąską część rowka pierścienia zewnętrznego, a koło zębate jest hamowane przez pierścień koła zamachowego, rolki są zaklinowane między pierścieniami zewnętrznym i wewnętrznym sprzęgła jednokierunkowego, a moment obrotowy z wału twornika jest przenoszony przez sprzęgło i koło zębate na pierścień koła zamachowego. Równocześnie w wyniku hamowania zębatką i obracania się twornika piasta sprzęgła 39 jest wykręcana z wielowypustów wału twornika, a koło zębate jest wbijane do końca w pierścień 3, całkowicie zazębiając się z kołem zamachowym.
Po uruchomieniu silnika prędkość przekładni zaczyna przekraczać prędkość twornika rozrusznika. Sprag wewnętrzny pierścień (w połączeniu z przekładnią) wciąga rolki w szeroką część rowka pierścienia zewnętrznego 7, ściskając sprężyny tłoków. W tej części rowka rolki obracają się swobodnie bez zakleszczania, a moment obrotowy z koła zamachowego silnika nie jest przenoszony na wał twornika rozrusznika.
Gdy kluczyk powróci do położenia ZAPŁON, obwód zasilania uzwojenia przekaźnika trakcyjnego otwiera się, zwora przekaźnika powraca do pierwotnego położenia pod działaniem sprężyny 13, otwierając styki 24 i przywracając sprzęgło jednokierunkowe z kołem zębatym do pierwotnego położenia pozycja. Pod działaniem sprężyny 13 przez dźwignię 11, tarczę 37 i ogranicznik 36 zwora przesuwa się w kierunku pokrywy 57, opierając się o plastikową tarczę hamulcową 26 pokrywy ze stalową tarczą hamulcową 27 i szybko zatrzymuje obrót.